Της Καστανίτσας οι ξανθιές τ’ Αηβασιλιού οι ρούσες.

 

 

 Στις 27 Ιούλη 1943 οι αντάρτες σε νικηφόρα επιχείρηση κατά των Ιταλών κατακτητών στην περιοχή στην τοποθεσία «Σταυρός» κοντά στο κεφαλοχώρι Κοσμάς είχαν προξενήσει απώλειες ολόκληρου λόχου. Οι Ιταλοί δεν μπορέσανε να αντιδράσουν αφού σε  ενάμισι μήνα αργότερα στις 8 Σεπ/ου 1943 η Ιταλία συνθηκολόγησε.

Με τους Γερμανούς όμως τα πράγματα αγριεύουν τους επόμενους μήνες και στις 13 του Γενάρη κρεμάνε σε φανοστάτες δένδρα και μπαλκόνια 11 πατριώτες στους Άγιους Ταξιάρχες της Τρίπολης, και 19 στην Ψηλή Βρύση της Τεγέας σε μουριές του χωριού, που τους άρπαξαν μέσα από τις φυλακές ύστερα από υπόδειξη φασίστα συνεργάτη τους κατοίκου της περιοχής, ενώ η προπαγάνδα των γερμανοντυμένων οργιάζει: δεν θα στήνονταν οι κρεμάλες αν το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ δεν χτυπάγανε τους Γερμανούς και τους συνεργάτες τους…

Στις αρχές του Γενάρη επικουρούμενοι και από ταγματασφαλίτες εκστρατεύουν στον Πάρνωνα και στον Ταΰγετο, και παρά την γενναία αντίσταση των ανταρτών που δεν μπορούν όμως να δώσουν πολύωρες μάχες με ισχυρές δυνάμεις λόγω κυρίως της έλλειψης πυρομαχικών και βαρέων όπλων, καταφέρνουν να κάψουν τα πεντακόσια σπίτια στο κεφαλοχώρι Κοσμά της Αρκαδίας, ενώ οι κάτοικοί του τηρώντας την αντάρτικη τακτική και τις οδηγίες να αδειάζουν τα χωριά όταν απειλούνται από επιδρομές, όχι μόνο γλιτώνουν στις σπηλιές και τα δάση της περιοχής, αλλά καταφέρνουν όσο οι αντάρτες απασχολούσαν τους Γερμανούς να βγάλουν από το χωριό και να περισώσουν τα ζώα και τα σημαντικότερα από τα υπάρχοντά τους.

                               Της Καστανίτσας οι ξανθιές

                               και τ’ Αηβασίλη οι ρούσες              

                               κι οι μαυρομάτες του Κοσμά

                               οι γαϊτανοφρυδούσες            

 

                               Τα ρούχα σας μη βάψετε,

                                μην τα φορέστε μαύρα

                                κι αν τα χωριά σας γίνανε

                                καινούργια Άγια Λαύρα.

                               

                                Τα σπίτια σας κι αν κάψανε

                                 Κι αν πήραν τα προικιά σας,

                                 Η ανταρτοσύνη να είν’ καλά

                                 Και πάλι είναι δικά σας

…τραγούδαγε λίγο αργότερα όλος ο ελεύθερος Μωρηάς τιμώντας την αντίσταση και το αδούλωτο πνεύμα των κατοίκων του Πάρνωνα κατά των Ιταλών και των Γρρμανών κατακτητών, και το θυμάμαι να το τραγουδάμε και να το χορεύουμε και στο χωριό μου. 

Παραδοσιακό Αρκαδικό χωριό φωλιασμένο στα 840 υψμτ στις πλαγιές του Πάρνωνα στα σύνορα Αρκαδίας Λακωνίας η Καστάνιτσα, είναι ένα από τα Τσακωνοχώρια  που ιδρύθηκαν  από τους Τσάκωνες. Γαστένιτσα είναι το όνομά της στα Τσακώνικα ενώ παλιότερα λεγόταν Καστανίτσα.

Για τους νεότερους που πιθανό να αγνοούν, ΕΑΜ  ήταν το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο που ιδρύθηκε στην Αθήνα κατά τη διάρκεια της τριπλής κατοχής, Ιταλικής, Γερμανικής και Βουλγάρικης. Αντιστασιακή οργάνωση που ιδρύθηκε από το ΚΚΕ και κόμματα της Αριστεράς στις 27 Σεπτεμβρίου του 1941 με σκοπό την απελευθέρωση της χώρας από τις κατοχικές δυνάμεις, και έφθασε να ακολουθείτε από δυο εκατομμύρια Έλληνες. 

               Ο Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός - ΕΛΑΣ - ήταν το στρατιωτικό σκέλος του ΕΑΜ και ιδρύθηκε λίγους μήνες αργότερα στις 16 Φλεβάρη του 1942. Εθελοντικός στρατός ήταν ο ΕΛΑΣ, έδωσε πολλές μάχες με τους κατακτητές μέχρι την απελευθέρωση, και έφθασε να έχει εκατό χιλιάδες αξιωματικούς και οπλίτες στις τάξεις του.

Πηγές: Υπάρχει αρκετή βιβλιογραφία για εκείνη την εποχή που αναφέρεται στο ιστορικό της αντίστασης, ενδεικτικά αναφέρω την ΝΕΚΡΗ ΜΕΡΑΡΧΙΑ του Κ,Παπακωνσταντίνου, ΟΙ ΑΝΥΠΟΤΑΚΤΟΙ του Κωνσταντίνου Μπρούσαλη. Ο ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ του Γιάννη Λέφα κ.α.