Λάλας - Λαλαίοι

Δεν υπάρχει περίπτωση να διαβάζεις για την επανάσταση του 1821 στην Αρκαδία και στην Ηλεία, και να μην συναντήσεις το χωριό Λάλα και τους κατοίκους του τους Λαλαίους που για τέσσερεις περίπου αιώνες ζήσανε εκεί και διαδραματίσανε πρωταγωνιστικούς ρόλους και δράσεις.Χωριό του δήμου Αρχαίας Ολυμπίας στην ορεινή Ηλεία με 350 περίπου  μόνιμους κατοίκους σήμερα ο Λάλας, ενώ σύμφωνα με την απογραφή του 2011 οι κάτοικοι ήσαν 554.

                  

Κρατική Βία

 Είναι η πιο ισχυρή μορφή βίας, η πιο επικίνδυνη και μισητή για τον άνθρωπο και την κοινωνία. Με διάφορα προσωπεία και εκφάνσεις. Με την άδικη πολλές  φορές αλλά υποχρεωτική φορολογία, με το κόψιμο των συντάξεων, με τις παραβιάσεις του Συντάγματος και των ανθρώπινων δικαιωμάτων υπέρ της Εξουσίας βεβαίως βεβαίως, με τα ρόπαλα των ένστολων… Ηρακλέων επί των κεφαλών των ανυπεράσπιστων πολιτών κλπ – κλπ.

Κρατική βία με αποδέκτη τη νεολαία κυρίως γιατί βρίσκεται πάντα στην πρώτη γραμμή και αμφισβητεί την Εξουσία.

Όσο θυμάμαι κι όσο ξέρω οι νέοι βρίσκονται μπροστά. Στην Εθνική Αντίσταση, στον Εμφύλιο, στις φυλακές, τις εξορίες και τα εκτελεστικά αποσπάσματα, στις εκατόμβες της Μακρονήσου, στην αμφισβήτηση της Χούντας και τους αγώνες του Πολυτεχνείου.

 Στα χαρακώματα οι νέοι και πάντα μπροστά, οι πρώτοι που σκοτώνονται από την κρατική βία αλλά πάντα νικάνε, την πρόοδο καμία χούντα και καμία κρατική βία δεν μπορεί να την σταματήσει.

Κράτος και Βία από αρχαιοτάτων χρόνων πάντα μαζί πορεύονταν ενώ κατά την ελληνική μυθολογία ήσαν αδέρφια. Μαζί με τον Ζήλο και τη Νίκη ήσαν παιδιά της θεάς Στύγας (Στυξ) και του Πάλλαντα, κόρης του Ωκεανού και της Τιθύος ή του Ερέβους και της Νυκτός, ενώ με τον Δία είχε κάνει και μια ακόμα κόρη την Περσεφόνη.

                                             Ο Δίας

Φρικαλέα και μισητή θεότητα η Στύγα κατοικούσε στα τάρταρα του Άδη και μια και μοναδική φορά που της επετράπη να ανέβει στον Όλυμπο ήταν για να, μαζί με τα παιδιά της βοηθήσει τον Δία στην Τιτανομαχία με τον πατέρα του τον Κρόνο. 

  

Η Στύγα με τα παιδιά της

Από τότε, με τη νίκη του Δία (Εξουσία), το Κράτος και η Βία θα παραμείνουν στον Όλυμπο πάντα στο πλευρό του πιστοί εκτελεστές ων αποφάσεών του. Το κράτος και η Βία πάντα και… εξαπανέκαθεν συμπαραστάτες και υποστηρικτές της Εξουσίας. Τυχαίο;

                                                                                                                    

Σημ: Τούτα τα στοιχεία και πολλά άλλα τα βρίσκετε μέσω της Google στην Βικιπαίδεια και πολλές ακόμα ιστοσελίδες.

 

                                                                                                                             

   

 

Η απεργία των οικοδόμων της 1ης Δεκέμβρη 1960.

Τότε που αλλάξαμε την πορεία των εργατικών διεκδικήσεων και των κοινωνικών αγώνων.

΄

Σε 50.000 υπολογίζονταν οι οικοδόμοι κατά το 1950. Στο τέλος εκείνης της δεκαετίας γίναμε 150.000 και το 1970 ο αριθμός έπιασε τις  250.000.

Καθώς δεν είχε ξεκινήσει ακόμα η εκβιομηχάνιση της οικοδομής, οι συνθήκες κάτω από τις οποίες εργαζόμαστε κατά τις πρώτες δυο δεκαετίες μετά τον πόλεμο και ιδιαίτερα μετά τον Εμφύλιο ήσαν από σκληρές μέχρι απάνθρωπες.  Δεν υπήρχε ωράριο εργασίας, αφού δουλεύαμε από το πρωί μέχρι να νυχτώσει με μια διακοπή  2 ωρών το μεσημέρι κατά τις ώρες της κοινής ησυχίας, ενώ ανύπαρκτα ήσαν τα μέτρα ασφαλείας στους τόπους δουλειάς.

Ελάχιστες μεγάλες τεχνικές εταιρείες διέθεταν αναβατόρια, και τα οικοδομικά υλικά τα κουβαλούσαμε στον ώμο από τις σκάλες και τις μαδερωσιές μέχρι τον πέμπτο και τον έκτο όροφο, όπως επίσης την ξυλεία και τα διάφορα άλλα εργαλεία.

Περιττό να θυμίσω ότι ακόμα δεν είχε κάνει την εμφάνισή της η σιδεροσκαλωσιά. 

Στην οικοδομή εκείνα τα χρόνια καταφεύγανε για δουλειά οι κάθε είδους κατατρεγμένοι από την Εξουσία που είχε αναδείξει ο Εμφύλιος πόλεμος. Αγωνιστές της  Εθνικής  Αντίστασης που δεν εύρισκαν στον ήλιο μοίρα, κομμουνιστές και αριστεροί που βγαίνανε από φυλακές και εξορίες, φτωχολογιά με τα κύματα της εσωτερικής μετανάστευσης και με την ελπίδα μιας ανθρώπινης ζωής,  αγρότες και μικροκτηνοτρόφοι, άνθρωποι που για να βρουν ανθρώπινη εργασία σε κάποια εταιρεία ή εργοστάσιο έπρεπε να πάρουν από το χωροφύλακα Πιστοποιητικό Κοινωνικών Φρονημάτων, πιστοποιητικό δηλ ότι είναι «δικοί μας», ότι δεν είναι κουμουνιστές και αριστεροί, ότι εν πάση περιπτώσει είναι αρεστοί στο χωροφύλακα και το χαφιέ της γειτονιάς τους.

. Η δική μου περίπτωση: Δεκατεσσάρων χρονών περίπου, μαθητής στο νυχτερινό γυμνάσιο, αφού δεν τα κατάφερνα και τόσο καλά σαν αχθοφόρος στον Σταθμό Λεωφορείων Πελοποννήσου λίγο πιο κάτω από την πλατεία Ομονίας εκεί πίσω από την εκκλησία του Αγ. Κωνσταντίνου, ή  στην οδό Αθηνάς - εκεί που από πρώτο χέρι έμαθα τι σημαίνει σύρμα - με το πανεράκι μου να πουλάω γυναικεία μαντηλάκια της στάμπας πέντε στο δεκάρικο - αφού είχα δοκιμάσει  πολλές ακόμα δουλειές του ποδαριού για ένα παιδί της ηλικίας μου, δοκίμασα την τύχη μου στην οικοδομή, γιατί εκεί μπορούσα να πουλήσω το χαμαλίκι μου, τη δύναμη και τα μπράτσα μου. ΄Εργάτης στην αρχή, τεχνίτης σοβατζής αργότερα, και το 1955 σε ηλικία δεκαεννιά χρονών Γραμματέας του σωματείου των σοβατζήδων, στο Σύνδεσμο Αμμοκονιαστών Αθηνών, να αγωνίζομαι για τα προβλήματα του κλάδου μου, των οικοδόμων.

Δύσκολα έβγαζε ο οικοδόμος σύνταξη εκείνα τα χρόνια αφού το όριο ηλικίας ήταν στα 65, και άντε κάποιος που είχε περάσει τα εξήντα, να μπορούσε να εργάζεται στο γιαπί για να συνταξιοδοτηθεί. Αν ο οικοδόμος πάθαινε κάποιο ατύχημα δεν είχε τη σχετική άδεια από το ΙΚΑ όπως σήμερα, τα ένσημα δεν τα επικολλάγανε οι κατασκευαστές και οι εργολάβοι στους εργαζόμενους, δεν υπήρχε δώρο Χριστουγέννων και Πάσχα. Αν π.χ ο καιρός ήταν βροχερός ο οικοδόμος τα Χριστούγεννα ή το Πάσχα δεν είχε ψωμί να πάει στο σπίτι του.

Το συνδικαλιστικό κίνημα είχε διαλυθεί από τον καιρό της δικτατορίας του Μεταξά και είχε δεχθεί τη χαριστική βολή από τους νικητές του Εμφυλίου πολέμου. Αντιπροσωπευόταν από διορισμένους καθεστωτικούς εγκάθετους προέδρους και διευθυντές, επαγγελματίες αντικομμουνιστές. Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Οικοδόμων ήταν ο Κ. Λυκιαρδόπουλος, που απαιτούσε από τα πρωτοβάθμια σωματεία να κάνουν δήλωση αποκήρυξης του κομμουνισμού για να μπορέσουν να γίνουν μέλη της. Τα σωματεία που βρισκόμαστε έξω από την Ομοσπονδία, είχαμε κάνει μια Συντονιστική Επιτροπή για την προώθηση των αιτημάτων μας, και κατάφερε ύστερα από κάποιες απεργίες να πείσει την Ομοσπονδία να κάνουμε την απεργία στην 1η του Δεκέμβρη.
Διεκδικούσαμε μείωση του ορίου συνταξιοδότησης από τα 65 στα 60,  από 4050 που βάζανε το όριο των ενσήμων για συνταξιοδότηση να μειωθεί στα 2500, να καθιερωθεί δώρο Χριστουγέννων και Πάσχα όπως και άδεια από το ΙΚΑ, να αναγνωρίσουν και να μας μοιράσουν ανάλογα τα κλεμμένα ένσημα - τα Υπέρ Αγνώστων - και να μας επικολλούν κανονικά τα ένσημά μας ανάλογα με τις ημέρες εργασίας.

Η απεργία είχε καλή συμμετοχή. Γύρω στις 15.000 υπολογίστηκαν οι συγκεντρωμένοι στο Εργατικό Κέντρο  και στους γύρω δρόμους, και όταν ξεκίνησε να μιλάει ο Λυκιαρδόπουλος και να λέει κάποια τρελά, όπως, να έχουμε εμπιστοσύνη στην ευαισθησία και στις καλές προθέσεις του Υπουργού Εργασίας, εξοργιστήκαμε και βάλαμε τις φωνές: "φύγε πουλημένε"! , "προδότη εργατοπατέρα" 

Να θυμίσω ότι Υπουργός Εργασίας για τις καλές προθέσεις του οποίου μας μιλούσε ο Κ.Λ ,ήταν ο Αριστείδης Δημητράτος που κατείχε την ίδια θέση και επί δικτατορίας Μεταξά.

Στο μεταξύ, από το πρωί οι δρόμοι γύρω από το Εργατικό Κέντρο αλλά και σε ευρύτερη περιοχή της Αθήνας αστυνομοκρατούνται, ενώ αστυνομικοί με πολιτικά περιφέρονται και μέσα στα γραφεία του - το περίφημο "Συνδικαλιστικό" της Ασφάλειας - και παρακολουθούν τις εξελίξεις και ό,τι συζητιέται. Βαβούρα και φασαρία μεταξύ Συντονιστικής και των εγκάθετων του Λυκιαρδόπουλου, αποφασίζουμε πορεία στο Υπουργείο Εργασίας για να επιδώσουμε ψήφισμα με τα αιτήματάμας. Η Ομοσπονδία Οικοδόμων όμως, Ο  Λυκιαρδόπουλος δλδ και οι εγκάθετοί του ούτε να ακούσουν δεν θέλουν.

Με το ξεκίνημα της πορείας πλακώνουν οι αστυνομικές δυνάμεις που καιροφυλακτούν στους γύρω δρόμους, και με πρωτοφανή αγριάδα επιτίθενται στους συγκεντρωμένους οικοδόμους. Ανεβοκατεβαίνουνε τα κλομπ, ανοίγουνε τα πρώτα κεφάλια, κορμιά σφαδάζουνε καταματωμένα στο οδόστρωμα.

Οι οικοδόμοι δεν αργούν να συνέλθουν από το ξάφνιασμα και αντεπιτίθενται. Κάπου εκεί στην Αγησιλάου είναι μια οικοδομή, και από εκεί οι οικοδόμοι αρπάζουν τούβλα καδρόνια τάβλες και παλιοσίδερα και επιτίθενται κατά των πραιτοριανών της κυβέρνησης

Η σύγκρουση γενικεύεται σε μεγάλη ακτίνα στους γύρω από Εργατικό κέντρο δρόμους, από την Ομόνοια ως την πλατεία Κουμουνδούρου, την Κολοκυθούς. Από την Πειραιώς μέχρι την Αγίου Κωνσταντίνου. Ζήνωνος, Αγησιλάου, Κολοκυθούς, Κεραμικού , Βούλγαρη και άλλες μετατράπονται σε πεδίο ανελέητων συγκρούσεων σώμα με σώμα, Γεμάτη οικοδομές οι Αθήνα εκείνη την εποχή, οι οικοδόμοι αρπάζουν σίδερα και καδρόνια και ό,τι άλλο μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν όπλο, και χτυπάνε τους αστυνομικούς. Σπάνε πεζοδρόμια και μάρμαρα που χρησιμοποιούν στις αντεπιθέσεις τους πετώντας τα κατά των αστυνομικών, και πολλές φορές αυτά τα υλικά τα χρησιμοποιούν και οι αστυνομικοί εναντίον τους. Εκείνη την ημέρα για πρώτη φορά οι δυνάμεις καταστολής κάνουν χρήση χημικών με τη ρίψη δακρυγόνων εναντίον των διαδηλωτών.

 Κάποια στιγμή βλέπω δίπλα μου τον αδελφό μου τον Νίκο να σκύβει και να περνάει το χέρι του κάτω από τη μασχάλη ενός πεσμένου συναδέλφου, τον αρπάζω κι εγώ και να τον σέρνουμε σηκωτόν για να μην τον πατάνε. Κάποτε βρίσκομαι κρατούμενος στην οδό Πειραιώς μέσα σε μια τεράστια κλούβα της Αστυνομίας. Ώσπου να συνειδητοποιήσω την κατάσταση το μάτι μου παίρνει ένα στρατιωτικό τμήμα με τα όπλα προτεταμένα να κατεβαίνει στην Πειραιώς από το πάνω μέρος της πλατείας Κουμουνδούρου, αστυνομικές κλούβες τρέχουν και οι σειρήνες επαυξάνουν το χαλασμό που γίνεται, μέχρι και τους Μπουραντάδες ως Μηχανοκίνητο της Αστυνομίας έχουν κινητοποιήσει. Καθώς μας μπουζουριάζουνε στην κλούβα μάς δέρνουν αγρίως, κι ώσπου να συνειδητοποιήσω ότι στο απέναντι κάθισμα ένα κτήνος δέρνει μια γυναίκα που φαίνεται πως την αρπάξανε στο σωρό, ένας δίμετρος γορίλας με πλακώνει εκεί όπως ήμουν στο κάθισμα, και… που με πονεί και που με σφάζει! Αισθάνομαι τα αίματα να τρέχουν από το κεφάλι μου. Λιποθύμισα, Η επόμενη εικόνα που θυμάμαι ήταν που μας ανεβάζανε στις σκάλες στο κτίριο της Γενικής Ασφάλειας στη Μπουμπουλίνας. Με υποβαστάζανε οι συγκρατούμενοι στις σκάλες κι εκεί διαπίστωσα πως η αριστερή πλευρά μου από τα μάγουλα μέχρι τα παπούτσια μου ήταν γεμάτη αίματα.. Καθώς με στήνουν μπροστά στο γραφείο κάποιου που έγραφε τα στοιχεία μας, λιποθυμώ από την εξάντληση και συνέρχομαι στο Αιγινήτειο, επάνω σε ένα φορείο που οι γιατροί καθαρίζουν τα αίματα και επιδένουν το κεφάλι μου.

Οι συγκρούσεις γενικευτήκανε εκείνη την ημέρα και η Αθήνα έγινε ένα τεράστιο πεδίο μάχης. Οι οικοδόμοι εξοργιστήκαμε από αυτή την αντίδραση της κυβέρνησης και για να αντιμετωπίσουμε τις δυνάμεις καταστολής που ρίχνανε για πρώτη φορά και δακρυγόνα, αρπάξανε τούβλα πέτρες και καδρόνια από ανεγειρόμενες οικοδομές, στήσανε οδοφράγματα, χτυπήσανε δεκάδες πραιτοριανούς. Γεμίσανε τα νοσοκομεία τραυματίες. 120 ο επίσημος αριθμός των τραυματιών, 3 από πυροβόλα όπλα, αστυνομικοί οι περισσότεροι τραυματίες -  και είναι ευνόητο ότι πολλοί οικοδόμοι  δεν παρουσιαστήκανε σε νοσοκομεία για νοσηλεία για να αποφύγουν τα μπλεξίματα - 173 συνελήφθησαν και 22 παραπέμφθηκαν σε δίκη.

Εμένα, εκεί στο Αιγινήτειο με βάλανε σε ένα  μεγάλο θάλαμο στο διάδρομο σε ράντσο. Έτυχε να νοσηλεύονται εκεί κάποιοι εξόριστοι που με αναγνώρισαν – ήμουν στέλεχος της Νεολαίας της ΕΔΑ, βλέπεις, -  και ήταν γνωστό το όνομά μου.  Οι παλιοί αυτοί κομμουνιστές  με συμβούλεψαν να προσπαθήσω να φύγω όταν συνέλθω γιατί υπήρχε κίνδυνος να μας παραπέμψει η ασφάλεια σε δίκη. Την επομένη, είχα συνέλθει αρκετά και βγήκα κάπου στην αυλή για να κάνω εξερεύνηση του χώρου. Εκεί περιφερόταν ο Γιάννης Βούλτεψης δημοσιογράφος της Αυγής τότε με τον φωτορεπόρτερ Σπύρο Γκίνη προσπαθώντας να πάρουν καμιά φωτογραφία, πληροφορίες κλπ.

Με αναγνώρισε ο Βούλτεψης. Στάσου να πάρουμε μια φωτογραφία μου λέει. Πέφτουν επάνω τους δυο τρείς ασφαλίτες, συμπλέκεται ο Βούλτεψης μαζί τους και ο Γκίνης με φωτογραφίζει με εκείνο τον τεράστιο επίδεσμο στο κεφάλι μου.  Από εκείνη τη φωτογραφία που δημοσίευαν την επομένη, μπόρεσε και με βρήκε ο αδελφός μου που ήρθε στο νοσοκομείο.  Ήμουν γερό σκαρί, συνήλθα γρήγορα, κι επειδή είχα λάβει σοβαρά υπόψη μου τη συμβουλή του εξόριστου ότι μπορεί να μας παραπέμψουν σε δίκη, το βράδυ της επομένης βγήκα με προσοχή εκεί στην πρασιά που είχα συναντηθεί με τον Βούλτεψη και κατάφερα  να αναρριχηθώ απαρατήρητος σε κάποιο σημείο του τοίχου και να γλιστρήσω έξω.

Την επομένη στις 2 του Δεκέμβρη έγινε ξανά απεργία με τη συμμετοχή 45’000 οικοδόμων και άλλων κλάδων για συμπαράσταση και δεν έλειψαν κι εκείνη την ημέρα τα επεισόδια. Εκείνη η αντίδραση της πρώτης ημέρας, η λεβέντικη και παλικαρίσια στάση των οικοδόμων σηματοδότησε ένα καινούργιο ξεκίνημα στο εργατικό κίνημα και τους κοινωνικούς αγώνες, αφού για πρώτη φορά μετά τον Εμφύλιο, κοινωνικές ομάδες σήκωναν το κεφάλι απέναντι στο αστυνομικό κράτος και παρακράτος,και διεκδικούσαν δυναμικά τα δικαιώματά τους.

Η στάση των οκοδόμων τους καθιέρωσε στην πρωτοπορία του εργατικού κινήματος, και πέρα από το ότι τους τραγούδησε ο λαός με το γνωστό τραγούδι του Στέλιου Καζαντζίδη «οικοδόμοι παλικάρια», κάθε φορά που κάποιος κλάδος εργαζομένων τα εύρισκε μπαστούνια με την Εξουσία απειλούσε ότι θα φωνάξει για συμπαράσταση τους οικοδόμους.